 |
▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.
ალექსანდერ კაფკა, კავკასიური ჟურნალის მთავარი რედაქტორი: კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება კავკასიურ ჟურნალში - მოხარული ვართ მოგესალმოთ, როგორც ჩვენს პირველ სპიკერს ლატვიიდან; კიდევ უფრო სიმბოლურია, რომ თქვენ ხართ უმაღლესი განათლების სფეროს პირველი წარმომადგენელი. თუ არ მეშლება, 2017 წლიდან, ხართ რიგის სამაგისტრო სამართლის სკოლის ხელმძღვანელი. გსურთ წარმოადგინოთ RGSL, ხაზი გაუსვათ იმას, რაც ყველაზე მნიშვნელოვნად მიგაჩნიათ?
ჯანის იკსტენსი: რიგის იურიდიული ფაკულტეტი (RGSL) დაარსდა 1998 წელს ლატვიასა და შვედეთს შორის თანამშრომლობის მიზნით, რათა დახმარებოდა ლატვიას მომზადებულიყო ევროპულ ინსტიტუტებში სამუშაოდ. RGSL ინაუგურაცია ჩაატარა 2001 წელს ლატვიის პრეზიდენტმა ვაირა ვოე-ფრეიბერგამ და შვედეთის პრინცესა ვიქტორიამ, რომლებმაც პირველ კურსდამთავრებულებს გადასცეს დიპლომები.
დასაწყისში, RGSL გთავაზობდათ მხოლოდ მაგისტრის ხარისხს, ორი საბაკალავრო პროგრამა - "სამართალი და ბიზნესი" და "სამართალი და დიპლომატია" დაინერგა 2014 წელს. მას შემდეგ მათ პოპულარობა მოიპოვეს ლატვიაში და საზღვარგარეთ მყოფ ახალგაზრდებში - ჩვენ გვყავს სტუდენტები რიგაში 30 – ზე მეტი ქვეყნიდან, რომლებიც სწავლობს და ასევე, ასწავლის.
დღეს ჩვენ ვართ სპეციალიზირებული იურიდიული სკოლა, რომელიც გთავაზობთ ინტერდისციპლინარულ საბაკალავრო და სამაგისტრო პროგრამებს სამართალში, რაც სტუდენტებს საშუალებას აძლევს დააკავშირონ სამართლის სწავლება ბიზნესის, საერთაშორისო ურთიერთობების, ფინანსებისა და დიპლომატიის კურსებთან. სწავლების ერთადერთი ენაა ინგლისური. RGSL ერთადერთი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებაა ბალტიისპირეთში, რომელიც გთავაზობთ ინტერდისციპლინარულ მიდგომას სასწავლო პროცესის ყველა სასწავლო პროგრამაში, რითაც უზრუნველყოფს RGSL კურსდამთავრებულთა კონკურენტუნარიანობას შრომის ბაზარზე.
RGSL გთავაზობთ LL.M. საერთაშორისო და ევროპული სამართლის, საჯარო საერთაშორისო სამართლისა და ადამიანის უფლებების, ევროკავშირის სამართლისა და პოლიტიკის, ტრანსსასაზღვრო კომერციული სამართლის, სამართლისა და ფინანსებისა (1 და 2-წლიანი პროგრამა) და სიახლეს რეგიონში - LL.M ტექნოლოგიური სამართლის მიმართულებით, დიპლომებს. ტექნოლოგიური სამართლის პროგრამა საკმაოდ უნიკალურია, რადგან ის საშუალებას აძლევს სტუდენტებს დაადგინონ და გააცნობიერონ რთული ურთიერთობა ტექნოლოგიურ მიღწევებსა და კანონს შორის. პროგრამა სტუდენტებს უზრუნველყოფს ახალი ტექნოლოგიების გარშემო განვითარებულ რთულ მარეგულირებელ სისტემებში ნავიგაციისთვის საჭირო ინსტრუმენტებით, ასევე უზრუნველყოფს ინოვაციურ და კონკურენტუნარიან ხარისხს სპეციალიზაციის სწრაფად განვითარებად სფეროში. სინამდვილეში, ტექნოლოგიური სამართლის სფეროში დასაქმება თითქმის გარანტირებულია იმის გამო, თუ რამდენად სწრაფად იზრდება ეს სფერო.
აკ: ჩვენს ჟურნალთან ინტერვიუში, ნორვეგიის ელჩმა თბილისში, აღნიშნა ”რიგის სამაგისტრო სკოლის თანადაფინანსება” მსხვილი რეგიონალური პროექტების ჩამონათვალში, რომლის პარტნიორია საქართველო. იქნებ ცოტა მეტი გვითხრათ თქვენი კავშირის შესახებ საქართველოსთან და უფრო ფართო რეგიონულ კონტექსტზე, რომელშიც ჩართულია RGSL?
ჯი: ჩვენი ყველაზე დიდი პროექტი, რომელიც საქართველოს უკავშირდება, არის ევროპული სამართლისა და ეკონომიკის გაძლიერებული პროგრამა. ეს პროგრამა 2014 წლიდან მიმდინარეობს და პროგრამის მიზანია რიგაში საჯარო მმართველობის, არასამთავრობო სექტორისა და აკადემიური წრეების პროფესიონალების ჩამოყვანა და მათთვის 12-კვირიანი ინტენსიური ტრენინგების ჩატარება - ევროკავშირის სამართლის, პოლიტიკისა და ეკონომიკის საკითხებზე და მათთან ლატვიის ევროინტეგრაციის გამოცდილების გაზიარება. ასევე არსებობს პროექტი, რომელსაც ინტენსიური პროგრამა ჰქვია, რომელიც უფრო მოკლე და შესაფერისია უფრო მაღალი რანგის პროფესიონალებისთვის, რომელთაც სამუშაოს დატოვება ხანგრძლივად არ შეუძლიათ.
ჩვენ ძალიან ვამაყობთ ჩვენი ქართველი კურსდამთავრებულებით, ყველაფრით, რასაც მათ აქამდე მიაღწიეს და ამის შემდეგ მიაღწევენ.
პროგრამა ორიენტირებულია აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებსა და შუა აზიაზე. ერთ-ერთი გაძლიერებული პროგრამის პირველივე სესიის შემდეგ გვყავდა ქართველი მონაწილეები. გაძლიერებული და ინტენსიური პროგრამები ძირითადად ხორციელდება RGSL- სა და ლატვიის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს შორის ძლიერი თანამშრომლობის გზით. აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნების რეგიონალური კვალიფიკაცია მჭიდრო კავშირშია ლატვიის საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტებთან.
ჩვენი რეგიონული პროექტის გარდა, RGSL ასევე მჭიდრო კავშირშია რიგაში საქართველოს საელჩოსთან. ელჩმა, თეა მაისურაძემ 2018 წელს წაიკითხა ლექცია სტუმრებისთვის საქართველო-რუსეთის ურთიერთობებზე და ასევე მონაწილეობა მიიღო 2019 წელს ბაკალავრიატის სტუდენტებისათვის ჩატარებულ ღონისძიებაში - ”შეხვედრა დიპლომატებთან”. ჩვენ ვთანამშრომლობდით სხვადასხვა დონეზე.
აკ: სტუდენტთა განათლების გარდა, RGSL ემსახურება როგორც საერთაშორისო პროფესიონალების საჯარო მმართველობასა და სხვა სფეროებში, განათლებას, სწორია ეს? შეგიძლიათ უფრო მეტი გვითხრათ ამაზე და გაგვიზიაროთ კონკრეტული "წარმატების ისტორიები" თქვენი სკოლის კურსდამთავრებულების შესახებ?
ჯი: დიახ, ეს მართალია. საერთო ჯამში, საქართველოდან გვყავს გაძლიერებული და ინტენსიური პროგრამების 57 კურსდამთავრებული და ვამაყობთ ამ რაოდენობით. ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა ჩვენი RGSL კოლეგებისათვის, რომ მიიღონ სიახლეები სხვადასხვა წარმატების ისტორიების შესახებ ჩვენი კურსდამთავრებულებისგან. ეს ხშირად მოიცავს დაწინაურებას უფრო მაღალ თანამდებობებზე დეპარტამენტების შიგნით ან გარეთ, სხვა ისეთ დეპარტამენტებში, რომლებიც ევროკავშირთან უშუალოდ დაკავშირებულ საკითხებს განიხილავენ.
ალბათ, წარმატების შესანიშნავი ისტორიაა ნინო თანდილაშვილი, რომელიც მონაწილეობდა გაძლიერებული პროგრამის 2017 წლის სესიაში. იმ დროს ის გარემოს დაცვის სამმართველოს უფროსი იყო, ახლა კი მინისტრის მოადგილის თანამდებობა დაიკავა. ეს ძალიან შთამბეჭდავი მაგალითია და მიგვაჩნია, რომ ჩვენი პროგრამების განმავლობაში მიღებული გამოცდილება ხელს უწყობს პროფესიულ ზრდას.
კიდევ ერთი ამბავი, რომელიც პროგრამას საკმარისად კარგად ასახავდა, არის სალომე ბარბაქაძის ისტორია, რომელსაც მტკიცედ სწამდა, რომ მის მიერ დასრულებული პროგრამა მას ხელს უწყობდა კომფორტის ზონიდან პროფესიული ზრდისკენ ნაბიჯების გადადგმაში. პროგრამის დროს იგი მუშაობდა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროში, შეთანხმების ექსპერტიზის დეპარტამენტში და სასამართლოს წარმომადგენლობაში, როგორც პირველი კატეგორიის უფროსი სპეციალისტი. დაბრუნებიდან მალევე შეიტანა განცხადება და მიენიჭა ადმინისტრაციული უფროსის თანამდებობა საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში. ეს მისთვის მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო, რადგან მის ახალ თანამდებობას მენეჯერული ხასიათი ჰქონდა.
ეს მხოლოდ ორია იმ მრავალი ისტორიიდან, რომელთა გაზიარებაც შეგვიძლია. ჩვენ ძალიან ვამაყობთ ჩვენი ქართველი კურსდამთავრებულებით, ყველაფრით, რასაც მათ აქამდე მიაღწიეს და ამის შემდეგ მიაღწევენ.
აკ: ვიცი, რომ თქვენ თანამშრომლობთ კოპენჰაგენის უნივერსიტეტთან თქვენი სამაგისტრო პროგრამების კუთხით. თუ არსებობს გაცვლითი და თანამშრომლობის სხვა პროგრამები, რომელთა ხსენებაც გსურთ, ჩვენთვის ეს ძალიან საინტერესო იქნებოდა. ვგულისხმობ არა მხოლოდ სტუდენტთა, არამედ ფაკულტეტების გაცვლასაც.
ჯი: 2016 წლიდან RGSL აქტიურად თანამშრომლობს თბილისში, კავკასიის უნივერსიტეტთან, ევროკავშირის Erasmus + პროგრამის ფარგლებში, სტუდენტთა, პროფესორ-მასწავლებელთა და პერსონალის მობილობისთვის. ჩვენი ინტერ-ინსტიტუციონალური შეთანხმების საფუძველზე, ორივე დაწესებულებამ გაცვალა რამდენიმე ბაკალავრიატის სტუდენტი სემესტრის განმავლობაში, აკადემიური სწავლისთვის, სადაც სტუდენტები გადიან კურსებს და აქვთ გამოცდები, რომ მიიღონ თავიანთი ხარისხის შესაბამისი უნიკალური ცოდნა და აკადემიური კრედიტები. სტუდენტები ძალიან კმაყოფილი დარჩნენ თავიანთი გამოცდილებით - ჩვენ დავინახეთ, რომ ლატვიელი სტუდენტები იმდენად იყვნენ შთაგონებული საქართველოში მიმდინარე საზოგადოებრივი პროცესებით, რომ დაბრუნების შემდეგ მათ დაწერეს სამეცნიერო ნაშრომები და საბაკალავრო ნაშრომებიც კი ევროკავშირსა და საქართველოს ურთიერთობებთან დაკავშირებით. ქართველმა სტუდენტებმა ასევე დააფასეს RGSL– ში გატარებული დრო, და აღნიშნეს, რომ ყოველდღიურმა ურთიერთობამ სხვადასხვა ქვეყნიდან ჩამოსულ ხალხთან გააფართოვა მათი მსოფლმხედველობა. მათი აზრით, ისინი პროფესიულად გაიზარდნენ სწავლების ძალიან განსხვავებული მეთოდების, პროფესორებსა და სტუდენტებს შორის ურთიერთქმედების მაღალი დონის, დისციპლინური დისკუსიების, აქტიური კულტურული და სოციალური ცხოვრების მეშვეობით.
გარდა ამისა, მასწავლებელთა მობილობამ და ადმინისტრაციული პერსონალის გაცვლამ კავკასიის უნივერსიტეტისა და RGSL– ის პერსონალს შესაძლებლობა მისცა გაეზიარებინათ მრავალფეროვანი სწავლების გამოცდილება მათთვის ადრე უცნობ სტუდენტების ჯგუფებთან და გაეცვალათ საუკეთესო გამოცდილების მაგალითები დეპარტამენტებში. საერთაშორისო მობილობა აშკარად დაზარალდა გლობალური პანდემიის გამო, მაგრამ იმედი გვაქვს, რომ უახლოეს აკადემიურ წლებში ახალი გაცვლები განხორციელდება და აკადემიური თანამშრომლობა არა მხოლოდ აღიდგენს ძალებს, არამედ უფრო გაფართოვდება.
კავკასიის რეგიონის მრავალი სტუდენტი თავის სამოტივაციო წერილებში ამბობს, რომ მათთვის ჩვენთან სწავლის მთავარი მოტივაცია არის ცოდნისა და გამოცდილების მიღება, რათა ხელი შეუწყონ საკუთარი ქვეყნების განვითარებას.
აკ: არიან თუ არა თქვენს სკოლაში ჩვენი რეგიონის ქვეყნების სტუდენტები და რა კონკურენტულ უპირატესობებს სთავაზობს მათ RGSL?
ჯი: შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ქართველი სტუდენტების მხრიდან რიგაში სწავლის ინტერესი ძალიან მაღალია - როდესაც ჩვენი წარმომადგენლები თბილისში მიდიან, გვეკითხებიან სამედიცინო სფეროსა ან მფრინავის პროფესიის შესახებ! რიგის, როგორც სასწავლო ადგილის არჩევისას, კიდევ ერთი განმაპირობებელი ფაქტორია, საქართველოსა და ლატვიას შორის საჰაერო გზით მარტივი მიმოსვლა.
ინგლისურის, საერთაშორისო გარემოს, ინტერდისციპლინარული პროგრამების შესწავლა, მოსახერხებელი მოდულის სასწავლო სისტემა და კონკურენტუნარიანი, საერთაშორისოდ აღიარებული დიპლომები ის ძირითადი მიზეზებია, რატომაც სტუდენტები გვირჩევენ ჩვენ. ჩვენს კურსდამთავრებულებს იღებენ მსოფლიოს პრესტიჟულ უნივერსიტეტებში, მათ შორის ლეუვენის უნივერსიტეტში, ბელგიაში, ამსტერდამის უნივერსიტეტში, ნიდერლანდებში და სხვა.
მაგრამ RGSL– ის მთავარი უპირატესობა არის დაწყებული პროგრამის სტრუქტურიდან, ყველა დონეზე, სტუდენტზე ორიენტირებული მიდგომა. სხვადასხვა პროფესორების ერთობლიობა საშუალებას აძლევს სტუდენტებს დაუკავშირდნენ ევროპულ აკადემიურ და პროფესიულ დისკურსს. RGSL– ს იმდენი შემოთავაზება აქვს, რომ ყველაფრის მიღება შეგიძლიათ, რაც გსურთ, შეგიძლიათ მიიღოთ ბაკალავრის ან მაგისტრის დონის შესანიშნავი განათლება. სხვა უპირატესობაა სამართლის შესწავლის ჰოლისტიკური მიდგომა. ყველა კურსში არსებობს ინტერდისციპლინარული ელემენტი, რადგან არცერთი ადამიანი ან საქმე არ შეიძლება იყოს იზოლირებული კონკრეტულ სამართლის კოლოფში.
ვინაიდან RGSL არის პატარა იურიდიული სკოლა, სტუდენტებმა და პროფესორ-მასწავლებლებმა ერთმანეთი სახელებითაც იციან და უფრო ხშირად, სტუდენტები შედიან პროფესიულ სამყაროში სწორედ იმ კონტაქტების საშუალებით, რომლებიც მათ სწავლის პერიოდში მიიღეს. ჩვენ ვაფასებთ საზოგადოების გრძნობას და მხარს ვუჭერთ ჩვენს სტუდენტებს საქმიანობაში. 2019 წელს RGSL დებატების საზოგადოება დაარსდა ჩვენი პირველი კურსის ორი სტუდენტის მიერ და მან უკვე შემოიკრიბა დიდი რაოდენობით ენთუზიასტები, ასევე სხვა უნივერსიტეტებიდან და საშუალო სკოლებიდან. სტუდენტები მონაწილეობენ სხვადასხვა იმიტირებულ სასამართლოში [იმიტირებული სასამართლო ან საარბიტრაჟო განხილვა, რომელიც გამოიყენება ბევრ სამართლის სკოლაში - CJ], როგორც ლატვიაში, ასევე საერთაშორისო მასშტაბით. ასევე, RGSL გუნდმა მოიგო ლევან ალექსიძის სახელობის სასამართლო განხილვა საქართველოში გასული წლის დეკემბერში. და რა თქმა უნდა, ჩვენი საერთაშორისო სტუდენტების მონაწილეობას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს იმიტირებული სასამართლოს გუნდების წარმატებაში.
აკ: საქართველო ისწრაფვის ევროკავშირში გაწევრიანებისკენ. უმაღლესი განათლების სფეროში, ზოგჯერ არსებობს რისკი, რომ ევროპაში საშუალო სკოლის დიპლომების აღიარების შემდეგ, კურსდამთავრებულები საზღვარგარეთ წავლენ. დაბრუნდებიან ისინი?თქვენი აზრით, არსებობს ასეთი პრობლემა?
ჯი: პირველ რიგში, მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ზოგადად სწავლა - როგორც შინ, ასევე საზღვარგარეთ - ცხოვრებაში მნიშვნელოვან უპირატესობას გვაძლევს. ლატვიის განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ბოლოდროინდელი გამოკითხვის თანახმად, უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულთა წლიური შემოსავალი 30% -ით მეტია, ვიდრე თავად ლატვიაში საშუალო შემოსავალი და ჩვენ სიხარულით გიზიარებთ იმას, რომ რიგის სამართლის მაგისტრატურის სკოლა პირველ ადგილზეა კერძო უნივერსიტეტებს შორის.
რომ დავუბრუნდეთ თქვენს კითხვას, დიახ, თუ ვინმე აირჩევს საზღვარგარეთ სწავლას ბაკალავრის ან მაგისტრის ხარისხზე, არსებობს შანსი, რომ მან იპოვნოს სამსახური ან შექმნას ოჯახი და გადაწყვიტოს ამ ქვეყანაში დარჩენა. ამასთან, მე მჯერა, რომ ამ შემთხვევაში ეს ადამიანი აგრძელებს საკუთარი წვლილის შეტანას თავის სამშობლოში - ოჯახის და მეგობრების მხარდაჭერის, ინვესტიციების ჩადების, დასვენების დღეებში ჩამოსვლისა და, რაც მთავარია, უნიკალური ცოდნისა და გამოცდილების მიღების გზით, რაც შეიძლება სასარგებლო იყოს მისი ქვეყნისთვის, შესაბამისი სამსახურის გამოჩენისა და უკან დაბრუნების შემთხვევაში. ბევრ ასეთ მაგალითს ვხვდებით აგრეთვე ჩვენს კურსდამთავრებულთა შორის, რომლებიც ლატვიაში ბრუნდებიან საზღვარგარეთ გატარებული ხანგრძლივი დროის შემდეგ, ძირითადად იმიტომ, რომ მათ სურთ თავიანთი წვლილი შეიტანონ ქვეყნის განვითარებაში. რეალურად, კავკასიის რეგიონის მრავალი სტუდენტი თავის სამოტივაციო წერილებში ამბობს, რომ მათთვის ჩვენთან სწავლის მთავარი მოტივაცია არის ცოდნისა და გამოცდილების მიღება, რათა ხელი შეუწყონ საკუთარი ქვეყნების განვითარებას.
თუ თქვენ შიშობთ, რომ საქართველოში უნივერსიტეტები დაცარიელდება, რადგან სტუდენტები უცხოეთში წავლენ - არ ინერვიულოთ, ეს არ მოხდება. ჩვენ ყოველწლიურად ვხედავთ ძალიან დიდი რაოდენობის განმცხადებლებს ლატვიის უნივერსიტეტებში, კონკურენცია საუკეთესო პროგრამებისთვის ძალიან მაღალია. სამყარო ისე არის ახლა დაკავშირებული, როგორც არასდროს.
აკ: ძალიან დიდი მადლობა!
შეგიძლიათ, მიჰყვეთ, კავკასიურ ჟურნალს შემდეგ ბმულებზე:
