ელჩი აშოტ სმბატიანი: "სომხეთსა და საქართველოს შორის მეგობრულმა ურთიერთობებმა პოლიტიკური თვალსაზრისით პიკს მიაღწია"

01.08.2025 (Caucasian Journal) კავკასიური ჟურნალი მოხარულია, რომ რიგით მეორე ინტერვიუ შედგა  საქართველოში სომხეთის რესპუბლიკის ელჩთან,  მის აღმატებულება აშოტ სმბატიანთან.

ელჩ სმბატიანის 2023 წლის წინა ინტერვიუს შემდეგ, მნიშვნელოვანი მოვლენები განვითარდა სომხეთში, სამხრეთ კავკასიასა და მთელ მსოფლიოში. ვიმედოვნებთ, რომ ამ ინტერვიუს დროს ყველა ძირითად თემას განვიხილავთ.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ. 

ალექსანდრე კაფკა, კავკასიური ჟურნალის მთავარი რედაქტორი: თქვენო აღმატებულებავ, იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენ თბილისში ვიმყოფებით, დავიწყოთ სომხეთსა და საქართველოს შორის ურთიერთობებით. ჩვენს ქვეყნებს ამჟამად აქვთ სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ შეთანხმება, რომელსაც დაახლოებით 18 თვის წინ მოეწერა ხელი. ამ შეთანხმების აშკარა სიმბოლური წონის გარდა, რა ხელშესახები შედეგები იქნა მიღწეული და რა სამომავლო ინიციატივები მუშავდება? პოლიტიკური და ეკონომიკური ასპექტების გარდა, იქნებ კომენტარი გააკეთოთ სამხედრო თანამშრომლობაზეც, რომელიც გათვალისწინებულია სომხეთის რესპუბლიკის და საქართველოს თავდაცვის მინისტრების მიერ გასულ წელს ხელმოწერილი თანამშრომლობის პროგრამით.

აშოტ სმბატიანი:  დიახ, თქვენ სწორად აღნიშნეთ, რომ სომხეთის რესპუბლიკასა და საქართველოს შორის მეგობრულმა ურთიერთობებმა, რომლებიც 30 წელზე მეტია არსებობს, პოლიტიკური თვალსაზრისით პიკს მიაღწია და 2024 წლის იანვარში სომხეთის რესპუბლიკის და საქართველოს პრემიერ-მინისტრებმა თბილისში ხელი მოაწერეს ერთობლივ დეკლარაციას „სომხეთის რესპუბლიკასა და საქართველოს შორის სტრატეგიული პარტნიორობის დამყარების შესახებ“, რითაც სომხეთ-საქართველოს ურთიერთობები თვისობრივად ახალ დონეზე აიყვანეს და საფუძველი ჩაუყარეს ორმხრივი ურთიერთობების შემდგომ გაღრმავებას სხვადასხვა სფეროში. თითქმის ყველა სფეროში შესამჩნევია განვითარების ზრდა, ხოლო ტურიზმის სექტორში მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოდან სომხეთის რესპუბლიკაში ჩასული ტურისტების რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაზრდილია.

სიურ ბერგანი: „არ მგონია, რომ კარგი განათლების გარეშე დემოკრატია შესაძლებელია“

24.07.2025 (Caucasian Journal). რა კავშირია განათლებასა და დემოკრატიას შორის? რატომ არის ევროკავშირის წევრობა მნიშვნელოვანი განათლებისთვის?

კავკასიურ ჟურნალს აქვს იშვიათი შესაძლებლობა, დაუსვას ეს და სხვა კითხვები სიურ ბერგანს, ევროპის ერთ-ერთ წამყვან განათლების პოლიტიკოსს. მანამდე, ის ორ ათწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში წარმოადგენდა ევროპის საბჭოს ბოლონიის პროცესის შემდგომი განვითარების ჯგუფში, თავმჯდომარეობდა სტრუქტურული რეფორმების სამუშაო ჯგუფებს და გახლდათ ისტორიული მნიშვნელობის ლისაბონის აღიარების კონვენციის მთავარი ავტორი.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

თუ გსურთ პირველმა იხილოთ ჩვენი ექსკლუზიური ვიდეოები, გთხოვთ გამოიწერეთ ჩვენი YouTube არხი 

იხილეთ ვიდეო ინტერვიუ ან წაიკითხეთ სტატია.

კაი პურნჰაგენი: „უსაფრთხო სურსათის წარმოებასა და მარკეტინგზე კომპრომისი დაუშვებელია“

16.07.2025. (Caucasian Journal) საქართველოს ევროპული მისწრაფებებისთვის ამ კრიტიკულად მნიშვნელოვან პერიოდში, ჩვენი ჟურნალი მიზნად ისახავს, წვლილი შეიტანოს საზოგადოების ინფორმირებაში ევროკავშირის კანდიდატობისა და ინტეგრაციის უმნიშვნელოვანესი ასპექტების შესახებ. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თემა, რომელიც ხშირად არასაკმარისად შუქდება, ევროკავშირის სურსათის უვნებლობის რეგულაციებია. დღეს ჩვენ სურსათის რეგულირების სამყაროს ჩვენს გამორჩეულ ექსპერტთან, დოქტორ კაი პურნჰაგენთან ერთად ჩავუღრმავდებით.

პროფესორი პურნჰაგენი ბაიროითის (გერმანია) უნივერსიტეტის სურსათის სამართლის კათედრას ხელმძღვანელობს, სადაც ის ასევე გერმანული და ევროპული სურსათის სამართლის კვლევითი ცენტრის თანადირექტორია. ის არის ავტორიტეტული ნაშრომის, „ევროკავშირის სურსათის სამართალი“ (ოქსფორდის უნივერსიტეტის პრესა), თანაავტორი.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

ალექსანდრე კაფკა, კავკასიური ჟურნალის მთავარი რედაქტორი: ძვირფასო დოქტორო პურნჰაგენ, გმადლობთ, რომ დრო დაგვითმეთ. ნება მომეცით, დავიწყო იმ მარტივი შეკითხვით, რომელიც ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის ბევრ მოქალაქეს შეიძლება დაებადოს: მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდება თუ უკეთ იქნება დაცული ჩემი საკვების ხარისხი, როდესაც ჩვენი ქვეყანა ევროკავშირში შევა?

კაი პურნჰაგენი:  დიდი მადლობა მოწვევისთვის, ეს ჩემთვის დიდი პატივია. მე საკმარისად არ ვიცნობ საქართველოს სურსათის სისტემას, რომ თქვენს შეკითხვას ამომწურავად ვუპასუხო. მაგრამ რაც ნამდვილად ვიცი, ისაა, რომ ევროკავშირს აქვს ყველაზე მკაცრი აგროსასურსათო სამართლებრივი სისტემა, როდესაც საქმე სურსათის უვნებლობას ეხება. დიდად სავარაუდოა, რომ ამ კუთხით ქართული სურსათის ხარისხი გაუმჯობესდება. ექნება თუ არა ეს გავლენა სურსათის ფასებზე, დიდწილად დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რამდენად კარგად იმუშავებენ საქართველოს კონკურენციის მარეგულირებელი ორგანოები. ჩვენ ვნახეთ, რომ ევროკავშირის იმ ქვეყნებში, სადაც კონკურენციის კანონის აღსრულება კარგად მუშაობს, სურსათის ფასები, უვნებლობასა და ხარისხთან შედარებით, საკმაოდ დაბალ ნიშნულზე შენარჩუნდა.

ალკის დრაკინოსი: „კავკასიის სამი ქვეყანა წარმოადგენს სრულყოფილ დერეფანს აზიასა და ევროპას შორის ვაჭრობისთვის“

26.06.2025. (Caucasian Journal)  ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი (EBRD), რომელიც ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპაში, ცენტრალურ აზიასა და სამხრეთ და აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვისპირეთში ეკონომიკური განვითარების მთავარი მამოძრავებელი ძალაა, ასევე აქტიური მოთამაშეა სამხრეთ კავკასიაშიც. ბანკის ინვესტიციები კერძო საწარმოებში, ინფრასტრუქტურასა და მდგრად განვითარებაში ძალიან მნიშვნელოვანია. 

დღეს ჩვენთვის დიდი პატივია წარმოგიდგინოთ ინტერვიუ ალკის ვრიენიოს დრაკინოსთან, EBRD-ის დირექტორთან და კავკასიის რეგიონალურ ხელმძღვანელთან, რომელმაც თბილისში მოღვაწეობა 2023 წელს დაიწყო.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

ალექსანდრე კაფკა, კავკასიური ჟურნალის მთავარი რედაქტორი: ძვირფასო ალკის, მოგესალმებით კავკასიურ ჟურნალში! გმადლობთ, რომ დრო დაგვითმეთ. თქვენთვის ხომ უცხო არ არის ჩვენი რეგიონი? იქნებ, უპირველეს ყოვლისა, თქვენს პროფესიულ გამოცდილებასა და სამხრეთ კავკასიაში მუშაობის წინა პრაქტიკაზე გვესაუბროთ?

ალკის დრაკინოსი: ძვირფასო ალექსანდრე, დიდი მადლობა კავკასიურ ჟურნალში მოწვევისთვის. ჩემთვის დიდი პატივია, რომ საშუალება მაქვს, თქვენს მკითხველს ჩემი გამოცდილება და შეხედულებები გავუზიარო. დიახ, მართალი ბრძანდებით, კავკასია ჩემთვის უცხო არ არის. ამ რეგიონს პირველად 30 წლის წინ ვეწვიე, როდესაც EBRD-ის ახალგაზრდა, ასოცირებული ბანკირი ვიყავი და ყველაფერი აქ, თბილისში დაიწყო! ეს იყო ჩემი პირველი პროფესიული ვიზიტი ბანკის საოპერაციო ქვეყანაში EBRD-ის სავიზიტო ბარათით, რამაც მთელი ცხოვრება წარუშლელი კვალი დატოვა ჩემზე.

დიანა პაველესკუ: „ევროკავშირის სტანდარტები მომხმარებლებს ნდობას აძლევს, რომ ღვინის ეტიკეტზე ზუსტად ისაა, რაც ბოთლშია“

06.05.2025. (Caucasian Journal)  ჩვენ ყოველთვის ვიყენებთ შესაძლებლობას, განვიხილოთ მეღვინეობა, რადგან ეს ჩვენს რეგიონში სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ინდუსტრიაა. რას უნდა ელოდონ მეღვინეები ევროკავშირის კანდიდატ ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა საქართველო და მოლდოვა, ევროკავშირში ინტეგრაციის მსურველები? შეიძლება თუ არა ელოდონ ფასების, ხარისხის კონტროლისა და სუბსიდიების ცვლილებებს ევროპულ სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოყვანის შემდეგ?

დღევანდელი სტუმარი, დიანა პაველესკუ რუმინეთიდან ნათელს მოჰფენს ამ კითხვებს. დიანა არის ADAR-ის (რუმინეთის ავტორიზებული ღვინის დეგუსტატორების ასოციაცია) გენერალური მდივანი და რუმინეთის ღვინის აკადემიის დამფუძნებელი. ის ასევე არის ღვინის ელჩი და მუშაობდა რუმინეთის სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩევლად ღვინის საკითხებში, ასევე სხვადასხვა საერთაშორისო ღვინის კონკურსების ჟიურის წევრად.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

ალექსანდრე კაფკა, „კავკასიური ჟურნალის“ მთავარი რედაქტორი: ძვირფასო დიანა, კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება! რუმინეთმა ევროკავშირში გაწევრიანების შემდეგ დიდი ცვლილებები განიცადა. რა არის მთავარი დასკვნები იმის შესახებ, თუ როგორ შეიცვალა სიტუაცია ან როგორ შეედრება ადგილობრივი ღვინოები იმპორტირებულს? ფიქრობთ, რომ რუმინეთის მეღვინეობაში მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოხდა ევროკავშირში გაწევრიანების გამო? შეგიძლიათ გაგვიზიაროთ რაიმე საინტერესო ისტორია?

დიანა პაველესკუ: გმადლობთ მოწვევისთვის — ჩვენთვის პატივია, რომ ჩვენი გამოცდილება თქვენთან და თქვენს მკითხველთან გავაზიაროთ. უნდა აღვნიშნო, რომ ამჟამად ვთანამშრომლობ რუმინეთის ვაზისა და ღვინის ეროვნულ ოფისთან, რომელიც პასუხისმგებელია ვენახების სერტიფიცირებასა და დაცული წარმოშობის დასახელების (PDO) და გეოგრაფიული აღნიშვნების (PGI) მქონე ღვინოების სავაჭრო ავტორიზაციაზე.

პროფესორი ჯეფრი ლაზარუსი: „ევროკავშირის მოქალაქეები იღებენ შესანიშნავ და ჩვეულებრივ უფასო ჯანდაცვას, მაგრამ ის ძალიან არასტანდარტულია“

31.03.2025. (Caucasian Journal)  ჯანდაცვა, რომელიც საზოგადოების მწვავე შეშფოთების საგანია, ამ დრომდე ნაკლებად იყო წარმოდგენილი კავკასიურ ჟურნალში. დღეს ჩვენ ამის შესახებ ვისაუბრებთ ჯეფრი ლაზარუსთან, რომელიც გახლავთ გლობალური ჯანმრთელობის პროფესორი ბარსელონას გლობალური ჯანდაცვის ინსტიტუტში (ISGlobal) და საზოგადოებრივი ჯანდაცვისა და ჯანმრთელობის პოლიტიკის სამაგისტრო სკოლაში, ნიუ იორკის საქალაქო უნივერსიტეტში (CUNY SPH), რომლის კარიერა აკავშირებს ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკას.

როდესაც საქართველო მიისწრაფვის თავის ევროპულ მისწრაფებებზე, ჩვენ განვიხილავთ სხვადასხვა ჯანდაცვის სისტემის პოტენციურ სარგებელს და რას ნიშნავს ევროკავშირში გაწევრიანება ქართველი ხალხის ჯანმრთელობისა და კეთილდღეობისთვის.

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

ალექსანდრე კაფკა, კავკასიური ჟურნალის მთავარი რედაქტორი: ძვირფასო ჯეფ [თუ შეიძლება], კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება კავკასიურ ჟურნალში და მადლობას გიხდით ჩვენი მკითხველისადმი თქვენი ყურადღებისთვის. მე დავიწყებდი მთავარი კითხვით: თქვენ რომ იყოთ მთავარი გადაწყვეტილების მიმღები, პასუხისმგებელი ჯანდაცვის სექტორზე ევროკავშირის კანდიდატ ისეთ ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა, რომელ სამომავლო სტრატეგიას აირჩევდით? მიიღებთ თუ არა არსებულ მოდელს ევროკავშირის სხვა ქვეყნიდან, გააერთიანებთ რამდენიმე მოდელს ან შექმნით ახალს ნულიდან?

ჯეფრი ლაზარუსი: ჩემი მთავარი გზავნილი იქნება ფოკუსირება პირველადი ჯანდაცვის ძლიერი სისტემის შექმნაზე, ზოგადი პრაქტიკოსების ან ოჯახის ექიმების დამცავი სისტემით, შემდეგ კი სპეციალისტთა ძლიერი ქსელით. ზოგადი პრაქტიკოსები უნდა იყვნენ საზოგადოებაში, ადვილად მისაწვდომი და - რაც ევროკავშირს არც ისე კარგად აქვს დანერგილი - ასევე უნდა იყოს უფრო გამარტივებული ვიდეო წვდომა, ასე რომ ყოველთვის არ არის საჭირო ოფისში მისვლა პირველადი ჯანდაცვის ექიმთან ვიზიტზე.

ტოიოტა: მომავლის ქსოვა ფუჯის მთიდან კავკასიამდე

06.03.2025 (Caucasian Journal). 2019 წლის ზაფხულში, კავკასიურმა ჟურნალმა გამოაქვეყნა დეტალური სტატია კავკასიის რეგიონში პირველი ელექტრო მანქანების წარმოების დაწყების ინოვაციური გეგმის შესახებ. 2019 წლის დეკემბერში ქუთაისის ქარხნიდან პირველი ქართული წარმოების ელექტრომობილების (EVs) გამოშვებას  ელოდნენ, მაგრამ სამწუხაროდ, ეს არ მოხდა. მას შემდეგ ჩვენს რეგიონში გარემოსდაცვითი გამოწვევები და პოტენციური „მწვანე“ გადაწყვეტილებები ჩვენთვის პრიორიტეტად რჩება.

იმავდროულად, რეგიონში გარემოსდაცვითი მდგომარეობა კვლავ გაუარესდება, უპირველეს ყოვლისა, მზარდი ავტოპარკის გამო. ტრანსპორტის სექტორი არის CO2-ის ემისიების ყველაზე დიდი წყარო, რომელიც შეადგენს ენერგიასთან დაკავშირებული CO2-ის მთლიანი ემისიების 40 პროცენტს, ნათქვამია ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტოს ბოლო მოხსენებაში. 

ტოიოტა Woven City. Image: Toyota

არასამთავრობო ორგანიზაცია „საქართველოს ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის“ ხაზს უსვამს, რომ პრობლემა სცილდება საწვავის განაწილებას და საფრთხეს უქმნის ადამიანების ჯანმრთელობას. სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ტრანსპორტის ნაკლები ნახშირბადის რეჟიმზე გადასვლა, განსაკუთრებით ელექტრო და სხვა ალტერნატიული ენერგიის სატრანსპორტო საშუალებებზე. 

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

რა ალტერნატივები აქვს საქართველოს და ზოგადად სამხრეთ კავკასიას უახლოეს მომავალში გარემოს გასაუმჯობესებლად და მოსახლეობისთვის ჯანსაღი პირობების უზრუნველსაყოფად? 

ერთ-ერთი პოტენციური გამოსავალი მდგომარეობს მსოფლიოს წამყვანი ავტომობილების მწარმოებლების უახლეს ტექნოლოგიებში. Toyota Motor, მსოფლიოში უმსხვილესი ავტომწარმოებელი და ყველაზე გაყიდვადი ავტომობილების ბრენდი საქართველოში და სამხრეთ კავკასიის რეგიონში, თვლის, რომ მას შეუძლია მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანოს რეგიონში უფრო ჯანსაღი და მდგრადი გარემოს ჩამოყალიბებაში. TBC Capital-ის ბოლო 2024 წლის ბაზრის კვლევის ანგარიშის მიხედვით საავტომობილო სექტორში, Toyota-მ საქართველოს ავტოპარკის სხვა ბრენდებს გადაუსწრო და „მომავალშიც გააძლიერებს თავის ლიდერობას“. ახლა, რეგიონში ავტომობილების გაყიდვების ამ წამყვანი პოზიციით, კომპანია სულ უფრო მეტად არის ორიენტირებული კორპორატიული მდგრადობის პოლიტიკის განხორციელებაზე.

ვიდეო: იხილეთ ჩვენი საერთაშორისო „სკანდინავიური საუბრები“ განათლების შესახებ

26.02.2025 (Caucasian Journal). გასულ თვეში, კავკასიურმა ჟურნალმა უმასპინძლა სკანდინავიური საუბრების მესამე შეხვედრას, რომელშიც მონაწილეობდნენ ექსპერტები საქართველოდან, სომხეთიდან და სკანდინავიის ქვეყნებიდან. ღონისძიების შესახებ დამატებითი ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ აქ.

ახლა კი მოხარული ვართ გაგიზიაროთ საბოლოო ვიდეო, რომელიც ხელმისაწვდომია ინგლისურ ენაზე, ქართული და სომხური სუბტიტრებით.

ვიდეო დაყოფილია ორ ნაწილად:

ნაწილი 1 – ინკლუზიური დაწყებითი განათლება

ნაწილი 2 – უმაღლესი და პროფესიული განათლება

▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.

რა არის სკანდინავიური საუბრები? ეს არის საერთაშორისო დისკუსიებისა და პოდკასტების სერია, რომელიც ფოკუსირებულია თანამედროვე გლობალურ გამოწვევებზე და ტარდება სკანდინავიის მინისტრთა საბჭოს მხარდაჭერით.

სკანდინავიურ საუბრების ფარგლებში, ჩვენ განვიხილეთ, როგორ შეიძლება სკანდინავიური განათლების გამოცდილების გამოყენება საქართველოში და სომხეთში. სკანდინავიური განათლების მოდელი აღიარებულია მისი მაღალი სტანდარტებითა და ინოვაციური მიდგომებით. საქართველოსა და სომხეთის ევროპული ინტეგრაციის პროცესში დასავლური განათლების მოდელების მნიშვნელობა კვლავ იზრდება. დისკუსიაში წარმოდგენილი იყო სკანდინავიური ქვეყნების, საქართველოსა და სომხეთის განათლების სფეროში თანამშრომლობის კონკრეტული პროექტები.

დისკუსიის ჩანაწერი უკვე ხელმისაწვდომია ორიგინალურ ენაზე, ასევე ქართული და სომხური სუბტიტრებით.

შეგიძლიათ უყუროთ ქვემოთ. თუ გსურთ პირველი გაეცნოთ ჩვენს ექსკლუზიურ ვიდეო ინტერვიუებს, გთხოვთ, გამოიწეროთ ჩვენი YouTube არხი აქ.