25.12.2024 (Caucasian Journal). ❄ ყველა ჩვენს მკითხველს ვუსურვებთ მხიარულ დასვენების სეზონს! ❄ კავკასიური ჟურნალი დროდადრო აშუქებს თანამედროვე ხელოვნების სცენას, განსაკუთრებით კი ვიზუალურ ხელოვნებას. ჩვენი ყურადღება მუდმივად ეთმობა სამხრეთ კავკასიის რეგიონს და მის კავშირებს გლობალური ხელოვნების საზოგადოებასთან. რამდენად ცნობილები არიან ქართველი მხატვრები ევროპაში? ქართველებს უადვილდებათ თუ არა ევროპულ აუდიტორიასთან დაკავშირება?
დღეს ჩვენ მოხარული ვართ მივესალმოთ განსაკუთრებულ სტუმარს, რომელსაც შეუძლია გაგვიზიაროს შეხედულებები ევროპელი კურატორების პერსპექტივიდან: ლუიჯი ფასი, Artissima-ს დირექტორი, იტალიის უდიდესი საერთაშორისო თანამედროვე ხელოვნების ბაზრობა, რომელიც 1994 წლიდან იმართება ტურინში. Artissima-ში, რომელიც გასულ თვეს გაიმართა, მონაწილეობა მიიღეს საქართველოდანაც.
▶ In English: ინგლისური ვერსია წაიკითხეთ აქ.
ალექსანდრე კაფკა, კჟ-ის მთავარი რედაქტორი: კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება კავკასიურ ჟურნალში! შეგიძლიათ მოგვაწოდოთ თქვენთვის ნაცნობი თანამედროვე ქართული ხელოვნების რამდენიმე მაგალითი?
ლუიჯი ფასი: ანდრო ერაძესთან თანამშრომლობა Artissima-სთვის სპეციალური პროექტის შესაქმნელად, რომელიც ორიენტირებული იყო მის ნამუშევრებზე, "მტვერში გაზრდილი", გადამწყვეტი იყო ქართული თანამედროვე ხელოვნების მნიშვნელობისა და როლის წარმოსაჩენად როგორც იტალიელი, ისე საერთაშორისო აუდიტორიისთვის გამოფენაზე. . ანდრო ერაძესთან თანამშრომლობა მის ნამუშევრებზე ორიენტირებული სპეციალური პროექტის, „მტვერში გაზრდილი“-ს შესაქმნელად, გადამწყვეტი იყო ქართული თანამედროვე ხელოვნების მნიშვნელობისა და როლის წარმოსაჩენად, როგორც იტალიელი, ისე საერთაშორისო აუდიტორიისთვის Artissima-ში. პროექტი გამოიფინა Parco Michelotti-ში, ისტორიულ საჯარო სივრცეში ტურინის გულში, რომელიც 1980-იანი წლების შუა პერიოდამდე მდებარეობდა ზოოლოგიურ ბაღში.
 |
| ანდრო ერაძე, "მტვერში გაზრდილი" ©Perottino-Piva-Castellano/Artissima |
აკ: მოდით გავაცნოთ Artissima ჩვენს მკითხველს. შეგიძლიათ დაახასიათოთ იგი მხოლოდ სამი ზედსართავი სახელის გამოყენებით? რით გამოირჩევა იგი იტალიისა და ევროპის თანამედროვე ხელოვნების სცენაზე?
ლფ: არაპროგნოზირებადი, ტრანსფორმაციული და ინკლუზიური.
Artissima-ს აქვს უნიკალური იდენტურობა, როგორც ბაზრობას, რომელიც ოსტატურად აერთიანებს წლების კომერციულ დინამიზმს კულტურული ინსტიტუტის პროფილთან. იგი აქტიურად ეწევა ნამუშევრებისა და პროექტების უშუალო წარმოებას მხატვრებთან ერთად, რომლებიც წარმოდგენილია მონაწილე გალერეების მიერ თითოეულ გამოცემაში. დღეს Artissima გადაიქცა მრავალმხრივ პლატფორმად, რომელიც ემსახურება ბაზარს. იგი მოიცავს ათობით მუზეუმის დირექტორს თითოეულ გამოცემაში და იზიდავს კოლექციონერებს, რომლებიც აფასებენ აღმოჩენისა და კვლევის პრივილეგიას, იცავენ სპეკულაციურ ტენდენციებს.
Artissima-ს სტუმრები ირჩევენ მას, რადგან იციან, რომ შეხვდებიან უამრავ აღმოჩენებს, ნიმუშებს და მნიშვნელოვან პირდაპირ კონტაქტებს, რომლებიც ღირებულია მომავალი განვითარებისთვის.
აკ: იტალიური ხელოვნების ცხოვრება უაღრესად დინამიური და ინტენსიურად კონკურენტუნარიანია. როგორ გაჩნდა Artissima? რა გამოარჩევს მას იტალიისა და ევროპის სხვა თანამედროვე ხელოვნების მოვლენებისგან?
ლფ: Artissima დაარსდა 1994 წელს უნიკალური სივრცის შექმნის ხედვით, როგორც არა მხოლოდ ბაზარი თანამედროვე ხელოვნებისთვის, არამედ როგორც კულტურული ინსტიტუტი, რომელიც ორიენტირებულია ინოვაციებზე, კვლევასა და თანამშრომლობაზე. მისი მისია ემყარება რწმენას, რომ ხელოვნება სასიცოცხლო როლს ასრულებს სამოქალაქო და სოციალურ განვითარებაში და ის მიზნად ისახავს ტურინის კულტურული და ეკონომიკურ ლანდშაფტის და უფრო ფართო ხელოვნების საზოგადოების ენერგიით ავსებას.
Artissima გამოირჩევა თავისი ორმაგი როლით, როგორც კომერციული პლატფორმა და კულტურული ინსტიტუტი. იგი გამოირჩევა მჭიდრო კავშირებით მუზეუმებთან, კურატორებთან და კულტურულ დაწესებულებებთან. მრავალი ხელოვნების ბაზრობისაგან განსხვავებით, Artissima აფართოებს თავის გავლენას ბაზრობების მიღმა, ტურინის ადგილობრივ ინსტიტუტებთან თანამშრომლობით. პროექტები, როგორიცაა საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა მუზეუმის ინსტალაციები და ქალაქში საჯარო ხელოვნების შექმნა, ხაზს უსვამს მის ერთგულებას ხელოვნების ინტეგრირებისადმი ურბანულ გარემოსთან. Artissima-მ სწრაფად შეიძინა ხელოვნების განვითარებადი ფორმები, მათ შორის ფოტოგრაფია და ციფრული მედია, როგორიცაა NFT და AI ხელოვნება. უფრო მეტიც, გამოფენა იზიდავს კოლექციონერების მრავალფეროვან ასორტიმენტს ხელოვნების ნიმუშების მრავალფეროვანი ფასებით, დაწყებული ხელმისაწვდომი ნამუშევრებით და დამთავრებული მაღალი ღირებულების ნამუშევრებით.
 |
| ანდრო ერაძე, "მტვერში გაზრდილი" ©Perottino-Piva-Castellano/Artissima |
მეტისმეტად კონკურენტულ სფეროში, Artissima გამოირჩევა კომერციის, კულტურისა და საზოგადოების ნაზავით და მოქმედებს როგორც ბაზარი და პლატფორმა ინოვაციისთვის, რაც მას აქცევს მთავარ მოთამაშედ თანამედროვე ხელოვნების სცენაზე იტალიაში და მის ფარგლებს გარეთ.
აკ: რომ დავუბრუნდეთ ქართულ წვლილს Artissima 2024-ში, შეგიძლიათ მეტი გვითხრათ ქართველი მხატვრის „მტვერში გაზრდილი“-ს პროექტის შესახებ?
ლფ: ანდრო ერაძის „მტვერში გაზრდილი“ მოითხოვს ღრმა ჩართულობას გარემოს ცვლილების, ადამიანის ზემოქმედებისა და ეკოლოგიური მეხსიერების თემებში. ტაქსიდერმიული ცხოველების შემზარავი გამოსახულების მეშვეობით, რომელსაც მოჰყვება ფეიერვერკების დამანგრეველი სპექტაკლი, პროექტი პოეტურად ასახავს ადამიანის პროგრესისა და ბუნების სამყაროს მყიფე და ხშირად კატასტროფულ კვეთას. ის რეზონირებს Artissima-ს ეთოსში, როგორც ემოციური რეზონანსის, ასევე კრიტიკული კვლევის შეთავაზებით - უბიძგებს მაყურებელს დაუპირისპირდეს არასასიამოვნო ჭეშმარიტებებს ეკოსისტემების განადგურებაში ჩვენი როლის შესახებ. ნამუშევარი ასახავს თხრობის ძალას ვიზუალური ხელოვნების საშუალებით, როგორც კითხვის დასმის, ასახვის და ბუნებასთან ჩვენი ურთიერთობის ხელახალი წარმოსახვის საშუალებას.
აკ: თქვენი, როგორც ევროპელი ხელოვნების ექსპერტის გადმოსახედიდან, ხედავთ თუ არა თანამედროვე ქართული ხელოვნების ხედვას მთლიანობაში, თუ მხოლოდ ცალკეულ ხელოვანებზე ვრცელდება? რამდენად შეესაბამებიან ქართველი ხელოვანები ევროპის და განსაკუთრებით იტალიის მხატვრულ მეინსტრიმს?
ათი წლის წინანდელთან შედარებით, ჩვენ ახლა მოწმენი ვართ ქართული ხელოვნების უფრო ფართო ინსტიტუციური აღიარებისა ევროპის დიდ ბაზრობებზე, გამოფენებსა და ბიენალეებში მისი ინკლუზიურობის მეშვეობით.
ლფ: მე ამჟამად ვხელმძღვანელობ გამოფენას, როგორიცაა Artissima, მაგრამ ჩემი გამოცდილებით მე გახლავართ კურატორი, რომელიც მუშაობდა რამდენიმე წლის განმავლობაში სამხატვრო ინსტიტუტებისა და ინსტიტუციური საგამოფენო პროგრამების მართვით. ახლო წარსულში მქონდა შესაძლებლობა მეთანამშრომლა სხვა ქართველ ხელოვანებთან, მაგალითად ვაჟიკო ჩაჩხიანთან. ამ თვალსაზრისით, ვფიქრობ, ქართული ხელოვნების სცენა მნიშვნელოვან ხილვადობას იძენს, უპირველეს ყოვლისა, ევროპულ დონეზე, მაგრამ ასევე გლობალურადაც. Artissima-ს პერსპექტივიდან, რაც ჩემთვის მნიშვნელოვანია, ბაზრობის იდენტურობის შესაბამისად, არის უწყვეტი სკაუტინგი, გალერეებიდან დაწყებული, რათა გლობალური ხელოვნების ახალი საგანგებო მდგომარეობები მიიტანოს იტალიის საზოგადოების ყურამდე. ამ თვალსაზრისით, ანდრო ერაძესთან მუშაობამ მნიშვნელოვანი შედეგი მოიტანა.
 |
| “Does the sun have smoke #2”, ელენე შატბერაშვილი |
ლფ: ქართული ხელოვნება უდავოდ უფრო თვალსაჩინო გახდა ევროპის თანამედროვე ხელოვნების ლანდშაფტში ბოლო ათწლეულის განმავლობაში. ეს არის ისტორიული სიმდიდრის, გამორჩეული მხატვრული პრაქტიკის და ქართველი მხატვრების დინამიური უნარის წყალობით, ჩაერთონ თანამედროვე ისეთ საკითხებში როგორიცაა მიგრაცია, მეხსიერება და ეკოლოგია. ათი წლის წინანდელთან შედარებით, ჩვენ ახლა მოწმენი ვართ ქართული ხელოვნების უფრო ფართო ინსტიტუციურ აღიარებისა ევროპის დიდ ბაზრობებზე, გამოფენებსა და ბიენალეებში მისი ინკლუზიურობის მეშვეობით. ისეთი ხელოვანები, როგორებიც არიან ანდრო ერაძე, ელენე შატბერაშვილი და სხვები, გახდნენ მნიშვნელოვანი წვლილი შემტანნი კრიტიკულ საუბრებში იდენტობის, ისტორიისა და გარემოს ცვლილების შესახებ და გვთავაზობენ ახალ და დამაფიქრებელ პერსპექტივებს. ეს ხილვადობა ასახავს არა მხოლოდ მათი ინდივიდუალური პრაქტიკის სიძლიერეს, არამედ მზარდ მხარდამჭერ სისტემას გალერეების, ინსტიტუტებისა და კურატორების მეშვეობით, რომლებიც ხელს უწყობენ მათ ევროპულ ქსელებში შესვლას. აშკარაა მომენტუმი და პროგრესი, თუ როგორ მიიღება და აღინიშნა ქართული ხელოვნება გლობალურ სცენაზე, რაც მიუთითებს მის სიცოცხლისუნარიანობასა და ინოვაციურ ჩართულობაზე აქტუალურ თანამედროვე თემებთან.
აშკარაა მომენტუმი და პროგრესი, თუ როგორ მიიღება და აღინიშნა ქართული ხელოვნება გლობალურ სცენაზე, რაც მიუთითებს მის სიცოცხლისუნარიანობასა და ინოვაციურ ჩართულობაზე აქტუალურ თანამედროვე თემებთან.
აკ: როგორ თანხვედრაშია ქართული ხელოვნება ევროპულ ტენდენციებთან - რამდენად „ევროპულია“?
ლფ: ქართულ ხელოვნებაში ღრმად არის ფესვგადგმული საკუთარი უნიკალური ისტორია და ტრადიციები და დინამიურად არის ჩართული უფრო ფართო ევროპულ ტენდენციებში. ის, რაც ქართულ ხელოვნებას ასე მიმზიდველს ხდის, არის მისი უნარი დააბალანსოს თავისი სპეციფიკური რეგიონალური ნარატივები უნივერსალური თანამედროვე ისეთი საზრუნავით, როგორიცაა მეხსიერება, იდენტობა, მიგრაცია და ეკოლოგიური ცვლილებები - საკითხები, რომლებიც რეზონირდება მთელ ევროპასთან. ქართული ხელოვნების „ევროპული“ ასპექტი მდგომარეობს კონცეპტუალურ ექსპერიმენტებში, კრიტიკულ რეფლექსიასა და მულტიდისციპლინურ მიდგომებში- ნიშან-თვისებებში, რომლებიც განსაზღვრავს დღეს ევროპის ხელოვნების სცენას. თუმცა, ის რჩება გამორჩეულად თავისი უნიკალური კულტურული მემკვიდრეობისა და ისტორიის გამო, რომელიც სთავაზობს დიალოგს აღმოსავლეთსა და დასავლეთს, ტრადიციასა და თანამედროვეობას. ქართველი მხატვრები ხშირად ეხებიან ისეთ თემებს, როგორიცაა დიასპორა, ისტორია და პოლიტიკური ტრანსფორმაცია, რაც უზრუნველყოფს პერსპექტივას, რომელიც გამორჩეულად ქართულია და ღრმად ევროპულია ინოვაციების ძიებაში. ეს ორმაგობა ქართულ ხელოვნებას წარმოუდგენლად მდიდარს და აქტუალურს ხდის ევროპული თანამედროვე ხელოვნების მოძრაობების კონტექსტში.
ეს ორმაგობა ქართულ ხელოვნებას წარმოუდგენლად მდიდარს და აქტუალურს ხდის ევროპული თანამედროვე ხელოვნების მოძრაობების კონტექსტში.
აკ: ზუსტად ერთი წლის წინ საქართველოს მიენიჭა „ევროკავშირის კანდიდატის“ სტატუსი. ლუიჯი, თუ დაინახავთ, რომ საქართველო უერთდება ევროკავშირის ოჯახს უახლოეს მომავალში, რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს ხელოვნების სცენაზე, გაცვლებზე, ხელოვნების განათლებაზე?
ლფ: ეს ნიშნავს, რომ შეძლებთ მნიშვნელოვნად დააჩქაროთ ქართული სცენის ევროპულ ინსტიტუციონალურთან ინტეგრაციის პროცესი, კიდევ უფრო სწრაფი, პირდაპირი და მყისიერი ურთიერთობების წყალობით. ვიმედოვნებ, რომ ეს მალე მოხდება და მე თვითონაც შემეძლება რაც შეიძლება მალე ვესტუმრო საქართველოს, რათა უკეთ გავიცნო მისი ხელოვანები. მე ჯერ არ ვყოფილვარ ამ ქვეყანაში და მშვენიერი იქნება, რომ შემეძლოს იქ წასვლა, რათა უშუალოდ განვიცადო მისი მხატვრული სცენის სიცოცხლისუნარიანობა.
აკ: ჩემი ბოლო შეკითხვა ეხება Artissima-ს ღონისძიებას სახელწოდებით "WoW - სიტყვების სამყაროები (Worlds of Word)". შეგიძლიათ მეტი გვითხრათ მისი კონცეფციის შესახებ, რადგან ის ასე აქტუალურია გამომცემლებისთვის და ჟურნალებისთვის? შეიძლება თუ არა კავკასიური ჩაერთოს WoW-ის მომავალ საქმიანობაში?
ლფ: WoW – სიტყვების სამყაროები არის სპეციალური პროექტი Artissima-ში, რომელიც იკვლევს კავშირს თანამედროვე ხელოვნებასა და გამომცემლობის სამყაროს შორის. იგი ხაზს უსვამს იმას, თუ როგორ თამაშობენ ჟურნალები და სარედაქციო პროექტები გადამწყვეტ როლს კულტურული და მხატვრული საუბრების ჩამოყალიბებაში. 2024 წელს ყურადღება გამახვილდა ჟურნალებზე, რომლებიც სცილდებიან საგამომცემლო ინდუსტრიის საზღვრებს და სთავაზობენ უნიკალურ პლატფორმას ახალი აუდიტორიის ჩართვაში. პროექტი მოიცავდა რამდენიმე განყოფილებას, მათ შორის Talking Magazines, Edicola და Editorial Area, თითოეული ფოკუსირებული იყო ჟურნალების როლზე თანამედროვე კულტურაში და როგორ ადაპტირდებიან ციფრულ ეპოქაში.
იმის გათვალისწინებით, რომ ყურადღებას ამახვილებს დამაფიქრებელ და შესაბამის საკითხებზე, კავკასიური ჟურნალი შეიძლება იყოს კარგი პლატფორმა WoW - სიტყვების სამყაროებისთვის Artissima-ში.
აკ: გმადლობთ, ჩვენთვის დიდი პატივი იქნება მონაწილეობა! თუ არის რაიმე, რისი დამატებაც გსურთ ჩვენი მკითხველებისთვის, სიტყვა თქვენია.
ლფ: ჩვენ ვინარჩუნებთ ღია კომუნიკაციას საქართველოსთან. დასავლეთ ევროპაში ჩვენ უკეთ უნდა გავიგოთ მისი ხელოვნების სცენა, რათა მივიღოთ ახალი სტიმული შედარებისა და თანამშრომლობისთვის.
აკ: დიდი მადლობა!
Read the English language version here.
This article was produced with the financial support of the EU and the German Marshall Fund of the United States (GMF). Its contents are the sole responsibility of the Caucasian Journal and do not necessarily reflect the views of GMF.
